Шаўковы шлях. Вершы

Андрэй Хадановіч – паэт, перакладчык, выкладчык.

Нарадзіўся 13 лютага 1973 ў Мінску. Скончыў філфак i аспірантуру пры БДУ. Выкладае замежную (французкую) літаратуру на філалагічным факультэце ў БДУ.

Першая кніга А. Хадановіча «Листи з-під ковдри» (2002) выйшла ў перакладзе на ўкраінскую мову. Пачынаючы з 2003 году ледзь не штогод выходзяць яго зборнікі паэзіі: «Старыя вершы» (Менск: Логвінаў, 2003), «Лісты з-пад коўдры» (Менск: Логвінаў, 2004), «Землякі, альбо Беларускія лімэрыкі» (Менск: Логвінаў, 2005), «From Belarus with Love» (Київ: Факт, 2005), «Сто лі100ў на tut.by» (Мінск: Выдавецтва «Наша Ніва», 2006), аўдыёкніга вершаў і перакладаў «Абменнік» (Выдавецтва «Наша Ніва», 2007, музычны акампанемент да вершаў падабраў Дзмітры Дзмітрыеў). У 2008 годзе пабачыў сьвет зборнік вершаў «Бэрлібры», у 2010 – «Несымэтрычныя сны», ў 2013 – Дэжа вю: перавыбранае» і «Разам з пылам: калекцыя перакладаў». У 2011 ва ўкраінскіх перакладах выйшла дзіцячая кніжка «Нататкі таткі».

Перакладае на беларускую мову творы ўкраінскіх, польскіх, французскіх, амерыканскіх, расійскіх паэтаў і празаікаў, напр., Шарля Бадлера, Леанарда Коэна, Юрыя Андруховіча і іншых. Ягоныя вершы і эсэ перакладзеныя на дзясятак еўрапейскіх моваў.


 

Лорка і Лорка

Ён убачыў яе ўпершыню ў кавярні “Салодкі засьценак”.
Прыдумаў гадкі экспромт у гонар дзявочых каленак.

Яна ў школе вучыла дзяржаўную мову Вэнэсуэлы.
Ён пісаў для яе рамансэра, касыды й газэлы.

Ёй яшчэ не было й сямнаццаці, а яму – ужо чатырнаццаць.
Яна біла яго пры кожнай сур’ёзнай спробе памацаць.

Ён сьвісьцеў ёй на выбітым зубе, куды салаўю!
А яна казала: “Палезеш цалавацца – зусім прыб’ю!”

Ён зваў яе Лорка – скарочана ад Ларэлеі.
І яна яго Лорка – чакаючы, покуль паэт пасталее.

Яны разам займаліся спортам. Якім? Неістотна. Але, але
ён убачыў яе купаньне пры месяцовым сьвятле.

Кожны дзень – па тры трэніроўкі на зборах,
а калі застанецца порах,
дыскатэка з парнымі танцамі
на піянэрскай дыстанцыі.

Ён сказаў, што падарыць ёй вальс да закушаных губ.
А яна, што благому танцору… зламала нагу б.

Ён сказаў: “О, вазьмі гэты вальс зь перабітым крылом!”
А яна: “Калі ты не заткнесься, агрэю вяслом!”

Ён: “Пушчу гэты танец па Вене!” Яна: “Хоць у дупу каліся!”
Размахнулася і – ўсе ягоныя мары збыліся.

Ён убачыў вясло – і ў вачах яго згасла сьвятло.
Хто чытае, ужо здагадаўся: каханьне перамагло.

Трэнэр гутарыў зь ім пра рэжым, а ён думаў: “Які рэжым,
калі мы ад жарсьці дрыжым!”

Трэнэр зь ёй размаўляў пра каманду, а яна: “Якая dream-team,
калі мы ад каханьня трымцім!”

Калі ў сто абліччаў поўня ўзышла над імі ўначы
і звонка ў кішэні рыдалі скрадзеныя ключы,

сярэбраныя ключы ад яе пакоя,
калі ён прыйшоў, убачыў і ўсё такое.

Два сэрцы чатырыста ўдараў ім за хвіліну адмерылі.
Два трэнэры шныралі побач гішпанскаю жандармэрыяй.

Калі пад раніцу выдалі рыпам спружыны-здрадніцы –
і трэнэр гумовым сланцам стрэліў па голай задніцы.

Удар па задніцы сланцам – на трэнэрскім слэнгу “лапаць”.
Рука жандара ня дрогне. Жандары ня ўмеюць плакаць.

Ён тыдзень ня можа сесьці. Ён месяц ня сьпіць начамі…
А ў ночы чатыры поўні й зьнямелай гумы маўчаньне.

 

Шаўковы шлях

– А вы ўмееце
паказваць пэрформансы? –
спытала яна паэта
у вагоне мэтро
на станцыі “Шаўковы шлях”.

– Яшчэ б! – адказаў ён. –
Мяне нават пасялілі каля цырку,
у былым інтэрнаце для цыркавых артыстаў.
Едзем са мной, пакажу!

– Не,
вы лепш пэрформанс пакажыце.

Ён паказаў.
Яна доўга й гучна пляскала
яму па твары.

Потым раптам пагадзілася.

А ён зьдзівіўся так,
што ўвесь шлях да цырку
быў як шаўковы.

чэрвень 2014, Алматы

 

Майстар-клас

Ля чыгуначнага вакзалу
я падносіў бабульцы сумкі,
і бабулька раптам сказала:
“Пазьбягай недарэчнай думкі,

быццам сьвет табе вінны нешта:
людзі – жмінды, слова жабрачкі!
Блазнаватым – дробная рэшта,
хоць пужай іх пеклам да ўсрачкі,

быццам ты на сваім гарышчы
апынуўся бліжэй да неба…
Што? Ня верыш? Пагавары яшчэ!
Дай авоську. Грошай ня трэба…”

 

Трэці сусьветны

Трэці сусьветны кангрэс змагароў за мір
падрыхтавалі. Зьнялі закінуты цір.

Кожнаму міратворцу – бэйджык на шыю,
каб не паблытаць, дзе свае, дзе чужыя.

Кожны другі жартуе. Кожны трэці вачыма
віртуозна страляе. Снайпэр, магчыма.

Заля рагоча. Ня сьмешна адной перакладчыцы ў будцы:
“Мозг закіпае – капец, а гэтыя курвы сьцябуцца!”

Хтосьці згадаў пра культуру. Бліжэй да Аляскі
просіць паслаць ансамбль песни и пляски,

бо парушае банджа правы балалайкі.
Выбух аплядысмэнтаў. Снайпэры ставяць лайкі.

Хтосьці ў адказ забаніў варожую постаць,
абяцае адпомсьціць і перапомсьціць,

трохпавярховымі санкцыямі суседу
пагражае. Вельмі злуецца. Але дабрэе пасьля абеду.

Хтосьці захроп, ды зноў запляскалі ў ладкі.
Валанцёры ў сьвяточных масках зьбіраюць складкі.

Сьмерць пазяхнула і выйшла – туды, дзе кава.
Перамаглі міратворцы. Ёй тут нецікава.

 

Памяці

Мочыць вусы пена цёмнага піва…
Зьміцер Сідаровіч

навальнічны травень патанае ў леце
прарастаюць кветкі стужкі і вянкі
завісае памяць на тваім куплеце
тапалёвым пухам падаюць радкі

я далей катую памяць-самабранку
і яна такі мне вобраз выдае
ля ўнівэрсытэту проста каля ганка
барадаты рыцар уначы пяе

хтось адной далоняй з пляшкі выбіў корак
ты сьпяваў гадзіну а магчыма й тры
панабегла зорак чалавек пад сорак
і прыблізна столькі ж слухала ўгары

памачалі ў піве песеньку на кухні
я казаў паправіць ты казаў: пасьля
ападае пена ў недапітым кухлі
тапалёвым пухам падае зямля

А это вы читали?

Leave a Comment